Dom podcieniowy kiedyś i dziś. Drewniane domy kontra betonowy minimalizm

Tradycyjne domy podcieniowe możemy spotkać głównie na Żuławach, uważanych za kolebkę tego nurtu w architekturze. Są to urocze drewniane budowle, które zachwycają podcieniem, czyli zadaszoną, ale półotwartą przestrzenią użytkową usytuowaną najczęściej z boku domu. Podcienie coraz częściej wykorzystuje się w nowoczesnej architekturze i zdobi nowoczesne futurystyczne budynki Jest to również bardzo popularne rozwiązanie w budownictwie jednorodzinnym za oceanem. Zobaczcie, jak wyglądają klasyczne domy podcieniowe i współczesne.

Dom podcieniowy, czyli jaki?

Dom podcieniowy w klasycznej wersji to drewniany budynek mieszkalny, w którym do szczytu bocznej ściany jest dobudowane zamknięte lub półzamknięte i zadaszone podcienie. Jest to element architektoniczny, który może stanowić nawet ½ powierzchni całej budowli. W niektórych budynkach podcienie sięga szczytu i nie ma nad nim żadnej kondygnacji, w innych przestrzeń nad parterem stanowi część mieszkalną. Bez względu na czy podcienie zajmuje wszystkie kondygnacje, czy też nad nim znajduje się część mieszkalna, zawsze jest wspierane na przynajmniej dwóch masywnych słupach i jest pokryte dachem, który łączy się z właściwym zadaszeniem domu. Dawniej podcienie podkreślało status społeczny właścicieli domu. Obecnie podcienie służy głównie do zacienienia jednej części domu, najczęściej od strony południowej i zapewnia atrakcyjne schronienie przed słońcem.

Domy podcieniowe i ich funkcje

Podcienie, czyli wystawka dobudowana do domu właściwego, kiedyś pełniła przeróżne funkcje, uwarunkowane stylem życia gospodarzy. W bogatych domach aspirujących do dworków zamieszkiwanych przez majętne osoby pełniło ono funkcję reprezentacyjną. Urządzano w nim pokoje gościnne, galerie, a także letnie salony i pokoje modlitewne. U mniej zasobnych gospodarzy, trudniących się pracą rzemieślniczą najczęściej wykorzystywano je na warsztat lub schowek, magazyn, czyli coś w rodzaju dzisiejszej graciarni czy przechowalni. Zamknięta część podcienia była użytkowana przez cały rok, natomiast półotwarte lub otwarte tylko w sezonie letnim i pełniła funkcję werandy, lub tarasu. We współczesnych domach podcieniowych wystawka, czyli podcienie pełni funkcję wyłącznie reprezentacyjną. Jest zagospodarowane niczym letni salon połączony z oranżerią lub całorocznych salonem i prowadzi najczęściej na taras, do ogrodu lub basenu.

Współczesne domy podcieniowe

We współczesnym budownictwie najczęściej podcienie jest znacznie mniejsze i niższe. Jeśli budowane jest domach piętrowych, wówczas podcienie w klasycznej wersji występuje tylko na parterze, natomiast pozostałe kondygnacje są wykorzystane na przestrzeń mieszkalną. Sypialnię gospodarzy czy też pokoje gościnne. Właściwe podcienie znajduje się tylko na najniższej kondygnacji i pełni funkcję reprezentacyjną, czyli przedłużenie salonu. Powierzchnia a najczęściej jest podzielona na trzy części, które płynnie przechodzą jedna w drugą. Salon prowadzi do salonu letniego lub oranżerii, z której przechodzimy na taras lub werandę, urządzoną równie stylowo i funkcjonalnie jak salon gościnny. W takim odcieniu nie może zabraknąć eleganckich mebli z drewna, wikliny lub rattanu wersji klasycznej, lub z tworzywa o imitującego, dużego grilla, wygodnej kanapy, foteli i stolika kawowego Bardzo często przedłużeniem tego półotwartego pomieszczenia jest basen lub ogród.

Współczesne podcieni na bryle domu

Współczesne podcienie, choć nadal stanowi wystawę na bryle domu często jest jego integralną częścią, wyróżnia się jedynie pół otwartą przestrzenią. Najlepiej prezentuje się w nowoczesnych kubistycznych i minimalistycznych w formie budowlach, którym dodaje lekkości i nowoczesnego looku. Zupełnie inaczej w jednorodzinnym budownictwie za oceanem, gdzie najczęściej powstawało ono nie na bocznej, lecz frontowej ścianie i stanowiło charakterystyczną dla farmerskich domów werandę. Na Żuławach zabytkowe domy z podcieniem charakteryzowały wystawką o wysokości bocznej ściany szczytowej bez względu na ilość kondygnacji w budynku. Nowoczesne domy podcieniowe mają podcienie do wysokości szczytu, ale tylko w domach parterowych. Samo podcienie jest pozbawione dekoracyjnych elementów jak żłobienia i ornamentu i zachwyca prostotą podkreślającą elegancki minimalizm.

Czy warto budować dom z podcieniem?

Coraz dłuższe i bardziej upalne lato, ciepła wiosna i jesień, sprawiły, że zmieniliśmy swój styl życia, chcemy więcej czasu spędzać na świeżym powietrzu. Dawni mieszkańcy domów podcieniowych nie mając klimatyzacji, upalne dnie spędzali na świeżym powietrzu, szukając schronienia od palącego słońca o wykonując większość domowych w podcieniu. Obecnie podcienie jest głównie miejscem relaksu, wytchnienia w czasie upałów i miejscem spotkań oraz biesiad. Wykorzystujemy je w podobny sposób, ale z innych powodów. W większości domów jest klimatyzacja, ale mając do dyspozycji zacieniony fragment zewnętrznej części domu, wybieramy relaks na świeżym powietrzu, szczególnie jeśli możemy z niego podziwiać ogród lub wskoczyć do basenu. Zatem czy warto budować dom podcieniowy? Tak, dzięki podcieniowej części domu możemy zaoszczędzić na klimatyzacji, ponieważ ściana z podcieniem jest osłonięta d promieni słonecznych, ale też mroźnego wiatru zimą, co ogranicza koszty ogrzewania. Mając podcienie, możemy cieszyć się ogrodem nawet w mroźną zimę, ponieważ zamknięta jego część to doskonała przestrzeń na urządzenie oranżerii lub ogrodu zimowego. Otwarta część podcienia to doskonałe miejsce na werandę lub zadaszony taras, z którego możemy przejść do ogrodu lub basenu. Jeśli chcecie stworzyć naprawdę funkcjonalną i piękną przestrzeń dzienną w domu z podcieniem, warto kuchnię salon i podcienie urządzić w amfiladzie, nie rozdzielać ich korytarzami, a przejścia między tymi pomieszczeniami powinny być naprawdę szerokie. Wówczas latem wasz salon będzie płynnie przechodził do salonu letniego, a ten na taras i do ogrodu.

Jak urządzić podcienie?

Podcienie to bardzo wyjątkowa przestrzeń, która podobnie jak przed laty podnosi wartość domu, ale pod warunkiem, że będzie zadbana i dobrze urządzona. Zacznijmy od początku, jeśli mowa o podcieniu w domu piętrowym, które sięga najwyższej kondygnacji, warto powierzchnię powyżej parteru wykorzystać na pokoje mieszkalne, bibliotekę lub inny użytkowy pokój. Przestrzeń na wysokości najniższego piętra to doskonałe miejsce na zimowy ogród, oranżerię, a także porządnie wyposażony taras z dużym murowanym paleniskiem, wygodnymi meblami ogrodowymi oraz oświetleniem, dzięki któremu tą piękną przestrzenią będzie można się cieszyć również po zmroku. W domach z podcieniem otwarta część wystawy jest podgrzewana kominkiem zewnętrznym lub gazowymi podgrzewaczami. Niektórzy budują nawet w zamkniętej części podcienia letnią kuchnię, w której można przygotować potrawy na grilla, a nawet zrobić kawę lub herbatę. Warto w takiej kuchni zamontować duże przesuwne szklane drzwi, które w sezonie letnim będzie można otworzyć, przedłużając letnią część domu.

Aranżacja podcienia, jak zrobić spójną aranżację otwartej i zamkniętej części dziennej

Mistrzami łączenie zewnętrza z wnętrzem domu są mieszkańcy nadmorskich domów w ciepłych krajach. Wprawdzie oni nie muszą urządzać ogrodów zimowych i zamkniętych oranżerii, ale potrafią tak zagospodarować przestrzeń, żeby salon łączył się z tarasem, a ten z ogrodem. I wcale nie chodzi tu o zastosowanie tych samych mebli, bo przecież w każdej z tych przestrzeni panują inne warunki. Kluczem do sukcesu jest zastosowanie tego samego stylu w aranżacji wnętrz i pokazanie alternatywy. Spędzając czas w salonie, powinniśmy widzieć, jego kontynuację, a więc oranżerię lub letni salonik, a z niego z kolei taras i ogród. Wówczas pomieszczenia te same będą zapraszać i kusić. Bardzo ważne jest, żeby każde z nich było urządzone z taką samą starannością, w podobnym standardzie. Wówczas wychodzą do letniego salonu, nie będziemy mieć poczucia prowizorki czy dyskomfortu. W dzisiejszych czasach urządzenie tarasu, werandy czy letniego salonu jest równie kosztowne, jak aranżacja wewnątrz domu. W domach podcieniowych warto stosować spójne utrzymane w podobnym stylu. Jeśli więc zdecydujemy się na salon glamour, elementy utrzymane w tym stylu powinny znaleźć się również w pomieszczeniach urządzonych w podcieniu. Oczywiście z rozsądkiem, nie musisz od razu wstawiać tapicerowanych mebli ludwik XVI na taras, na którym i tak się zniszczą, możesz podkreślić ten styl uroczą lampą solarną, kinkietem lub innymi dodatkami. Ważne jest, żeby powtarzał się on w salonie oraz we wszystkich pomieszczeniach w podcieniu.

Zdjęcie zabytkowego domu podcieniowego z Żuław pochodzi z serwisu Wikipedia